REVIEW SÁCH ĐIỀU KỲ DIỆU CỦA TIỆM TẠP HÓA NAMIYA

Tác giả: Higashino Keigo

Đã từng có lần nào bạn tự hỏi chính mình rằng: “Tôi tồn tại vì điều gì?” hay chưa? Đời người có biết bao mối lo, càng lớn, càng trưởng thành, mỗi người chúng ta lại càng phải đối mặt với nhiều vấn đề hơn, đối mặt với những nỗi lo nghĩ vô hình không mang tên. Thời gian vẫn luôn chảy trôi theo quy luật muôn đời của nó. Liệu có lúc nào bạn cảm thấy bản thân hoang mang vô định, chỉ biết cắm đầu cắm cổ đuổi theo thời gian mà tồn tại?

Và rồi khi đứng trước những sự lựa chọn, chắc hẳn mỗi chúng ta đều cũng đã từng đắn đo suy nghĩ, cân đo đong đếm từng điều một lắm. Bởi lẽ sai một li đi một dặm, đã có nhiều lúc tôi thực sự không dám đưa ra quyết định của chính mình. Nhưng dù mọi chuyện có thế nào đi chăng nữa, rốt cuộc mỗi người chúng ta cũng đều phải tự chịu trách nhiệm cho chính cuộc đời của mình. Được ban tặng sinh mệnh để đến với cuộc sống này, bạn chính là người duy nhất quyết định cuộc đời mình. Dẫu cho có những lời khuyên, những lời tư vấn hay những sự tác động từ bên ngoài nhưng cuối cùng, người đưa ra lựa chọn vẫn là chính bản thân mình mà thôi.

Đến với cuốn truyện Điều kỳ diệu của tiệm tạp hóa Namiya của đại văn hào Nhật Bản Higashino Keigo, có lẽ bạn sẽ có những suy nghĩ sâu sắc hơn về cuộc đời của chính mình. Chắc hẳn sẽ có những lúc chúng ta phải cảm thán về dòng chảy vĩnh hằng của thời gian, ao ước mong mỏi được quay trở lại quá khứ để thay đổi hay lựa chọn một điều gì khác và biết đâu nếu điều đó có thể xảy ra, cuộc sống của chúng ta bây giờ hẳn sẽ bước sang một trang khác rồi. Vậy hãy để cuốn sách này đóng góp một phần nào đó cho trang đời của bạn nhé.

Đôi nét về tác giả

Higashino Keigo được ca ngời là một nhà văn trinh thám hàng đầu của nền văn học Nhật Bản. Ông sinh năm 1958 tại Osaka. Bén duyên với nghiệp văn chương ngay từ khi còn là một kỹ sư tại Nippon Denso Co. từ năm 1981. Với tiểu thuyết đầu tay của ông là Giờ tan học (Houkago), ông đã mang về cho mình giải thưởng Edogawa Rampo (giải thưởng cho những tác phẩm trinh thám xuất xắc chưa được xuất bản) chỉ khi mới 27 tuổi.

Tiếp nối ngay sau đó là Giải thưởng Văn học Trinh thám Nhật Bản cho tác phẩm Bí mật của Naoko (Himitsu), năm 1999. Sau đó, ông giành giải Naoki lần thứ 134 cho tác phẩm Phía sau nghi can X (Yōgisha X no Kenshin). Đây cũng chính là “bàn đạp” cho hàng loạt giải thưởng và đề cử cho tác phẩm này tiếp nối. Phía sau nghi can X đã trở thành hiện tượng toàn cầu, là cuốn tiểu thuyết trinh thám đậm dấu ấn và xuất sắc nhất trong sự nghiệp văn chương của Higashino Keigo.

Ông vua của nền văn học trinh thám Nhật Bản Higashino Keigo cùng với gia tài là các tác phẩm trinh thám nổi tiếng toàn cầu đã để lại cho nền văn học thế giới những tác phẩm ấn tượng, lắng đọng trong lòng độc giả. Không chỉ viết tiểu thuyết trinh thám mà Keigo còn viết cả các tiểu luận văn học cũng như tác phẩm dành cho thiếu nhi. Mỗi tác phẩm của ông đều có phong cách khác nhau, nhưng nhìn chung ông thường hiếm khi đưa quá nhiều nhân vật vào một tác phẩm mà thường đào sâu vào tâm lý nhân vật.

Đôi nét về cuốn sách

Khác với những tác phẩm nổi tiếng trước đây của Higashino Keigo như Phía sau nghi can X, Bí mật của Naoko, Bạch dạ hành, Điều kỳ diệu của tiệm tạp hóa Namiya là một cuốn tiểu thuyết ấm áp, chan chứa tình yêu thương từ những điều nhỏ bé, bình dị nhất. Và cũng giống như các tác phẩm trước, tác giả vẫn khiến người đọc phải gật gù khen ngợi khi khéo léo lồng ghép các câu chuyện tưởng chừng không liên quan gì tới nhau lại liên kết một cách đầy logic, cho dù thời gian, không gian và mạch truyện hoàn toàn khác hẳn nhau. Chính điều này lại là một yếu tố trinh thám logic rất đặc trưng mà hiếm tác giả nào làm được trong một cuốn văn học thường thức bình thường như thế này.

Cuốn sách được bắt đầu với ba người trẻ tuổi Atsuya, Shota và Kohei sau khi đột nhập bất hợp pháp vào một ngôi nhà đã tình cờ chạy trốn vào cửa tiệm nay đã bỏ hoang. Trong thời gian ở tiệm đêm đó, ba cậu nhận được những bức thư nhờ tư vấn mặc dù không có ai ở bên ngoài. Những bức thư này theo truyền thống được người gửi hỏi ý kiến về những băn khoăn lo lắng của mình. Các cậu đọc thư và nhận ra chúng được viết vào thời điểm 32 năm trước đó là năm 1980. Khi Kohei quyết định trả lời, điều kỳ diệu đã xảy ra khi những lá thư trả lời của họ vượt thời gian và không gian để đến được người nhận, thay đổi cuộc đời của họ và trở thành những phép mầu đan xen cuộc đời của những nhân vật dường như không liên quan.

Đây là một cuốn sách rất đỗi bình dị, gần gũi cùng với lời kể đầy chân thực, mộc mạc của nhà văn Keigo thế nhưng nó lại đem đến cho người đọc những suy nghĩ sâu sắc về cuộc đời này. Điều kỳ diệu của tiệm tạp hóa Namiya là cuốn truyện gồm năm chương với năm câu chuyện khác nhau được xây dựng xen kẽ hiện tại quá khứ và tương lai:

• Chương 1: Thư hồi âm để trong hộp nhận sữa

• Chương 2: Thổi kèn harmonica giữa đêm khuya

• Chương 3: Ở trong xe Civic đến sáng

• Chương 4: Mặc niệm bằng nhạc Beatles

• Chương 5: Cầu nguyện từ trên trời cao

Trong những câu chuyện ngắn là những lá thư, những lời hỏi, lời đáp đầy chân thành của cả người tư vấn lẫn người đang cần được gỡ rối tơ lòng. Cuốn sách có lẽ giống như một nốt trầm đầy lắng đọng đối với cuộc đời của mỗi độc giả. Và tôi rất mong rằng cuốn sách này sẽ có ý nghĩa đối với bạn.

Cảm nhận cá nhân về cuốn sách

Bản thân tôi lúc ấy, không phải là một những độc giả “ruột” của tác giả Keigo, khi đọc cuốn sách này, tôi thú thực rằng bản thân mình không biết gì về ông cả. Thế nhưng rồi tôi đã rất bất ngờ về cách hành văn cũng như lối kể chuyện đầy khéo léo của nhà văn khi lồng ghép những câu chuyện cả về quá khứ lẫn hiện tại và tương lai. Cách kể chuyện của nhà văn thực sự rất nhẹ nhàng và khiến tôi dễ dàng đắm mình vào câu chuyện và cuốn sách Điều kì diệu của tiệm tạp hóa Namiya này chính là một trong những cuốn sách mà tôi đọc hết ngay trong lần đầu tiên.

Mỗi nhân vật trong những câu chuyện được kể trong cuốn sách đều đại diện cho những mảnh đời khác nhau. Và ai trong số họ cũng đều có số phận riêng, khó khăn riêng của chính mình. Đó cũng đều là những lẽ thường tình trong cuộc sống đời thực. Đời người là một hành trình dài, có hợp có tan, có niềm vui thì ắt sẽ có nỗi buồn, có khó khăn thì mới có thuận lợi. Tuy rằng cuốn sách này kể về những câu chuyện, những sự kiện rất đỗi đời thường, rất đỗi hiện thực nhưng đối với tôi, nó đã vẽ lên một bức tranh đẹp đẽ về cuộc sống này. Mỗi người chúng ta đều có một cuộc sống riêng, một mảnh đời riêng cùng những câu chuyện khác nhau của chính mình. Vậy nên, có lẽ khi đọc cuốn sách này, mỗi chúng ta sẽ có những cảm nhận không giống nhau. Dẫu vậy, tôi vẫn muốn chia sẽ một chút về những gì bản thân đã cảm nhận được qua cuốn sách này.

1. Về sự tử tế và lòng chân thành

Bộ ba tên trộm trẻ tuổi đã phải trở thành những nhà tư vấn bất đắc dĩ sau khi trốn nấp tại tiệm tạp hóa cũ mang tên Namiya. Lúc mới đầu, ba người chỉ là miễn cưỡng hồi đáp lại những bức thư đó, nhưng rồi sau đó, khi bắt đầu nhận được những lời cảm ơn chân thành, họ dường như nhận ra rằng bản thân cũng có thể giúp đỡ ai đó. Gọi là ba tên trộm thế nhưng đây mới là lần đầu tiên họ làm công việc này, trước đó, hẳn họ vẫn chỉ là những người trẻ tuổi đối mặt với đầy những bấp bênh, những chơi vơi của cuộc đời nghiệt ngã. Những nhân vật trong cuốn sách này cũng phản ánh lên những câu chuyện của con người và xã hội trong cuộc sống thực tại ngày nay, đó là sự cô đơn, sự yếu đuối, sự thiếu thốn tình yêu thương hay những lần mất cân bằng trong cuộc sống, càng ngày càng băn khoăn tự hỏi chính mình rằng bản thân tồn tại vì điều gì.

Tôi nhận ra rằng, lòng chân thành cùng sự tử tế là hai điều đáng quý nhất có thể chạm đến được trái tim của mỗi người. Đôi khi cuộc sống thực tại đã làm phai mờ đi những xúc cảm mãnh liệt dạt dào trong thâm tâm chúng ta thế nhưng cũng giống như việc ba tên trộm dần dần trở nên tốt đẹp hơn nhờ những lá thư đầy chân thành của người gửi, tôi tin rằng trong cuộc sống này vẫn luôn luôn tồn tại một điều đẹp đẽ đó chính là tình người, là tình cảm giữa con người với nhau.

“Sống đến bây giờ, tối nay là lần đầu tiên tao cảm thấy có ích cho người khác. Ý là một người như tao, một thằng ngốc như tao ấy.”

Dẫu cho những lá thư phản hồi của 3 tên trộm trẻ đôi lúc rất bồng bột hay có phần vô nghĩa, nhưng nó lại giúp ích được cho người khác theo những cách mà họ không ngờ tới. Điều quan trọng đã thay đổi họ chính là những lá thư mà họ được nhận lại, những lời cảm ơn chân thành ấy đã khiến họ nhận ra, hóa ra bản thân cũng có thể giúp ích được cho người khác.

Không chỉ vậy, điều để lại ấn tượng lớn nhất đối với tôi có lẽ chính là sự tử tế của những nhân vật trong cuốn truyện này, đặc biệt là ông chủ của tiệm tạp hóa Namiya. Lúc ban đầu, những lá thư được gửi đến tiệm chỉ đơn thuần là những lá thư có phần đùa cợt, nhảm nhí của bọn trẻ con chỉ với mục đích là để trêu ông chủ thôi. Dẫu biết rõ là như vậy nhưng ông ấy vẫn thực sự để tâm, thực sự suy nghĩ để viết ra câu trả lời đáp lại những bức thư đó. Chính sự tử tế đầy chân thành ấy đã thực sự khiến cho tiệm tạp hóa này trở thành nơi “gỡ rối tơ lòng”. Với những lá thư dù là giản đơn hay hóc búa, ông vẫn tận tâm và đưa ra câu trả lời từ tận đáy lòng bởi lẽ ông hiểu rằng những lời nói của mình có thể sẽ tác động lớn đến những người đọc chúng.

Tôi cũng cảm nhận được sự tự tế và chân thành đến từ những nhân vật khác của câu chuyện. Dù cho họ có nghe theo lời khuyên của ông chủ hay không, dù cho những lời khuyên của ông ấy có ích với họ hay không thì những người gửi thư ấy vẫn luôn viết những lời cảm ơn chân thành sâu sắc đến ông chủ tiệm tạp hóa. Trong xã hội hiện đại mà con người chỉ mải chạy đua với thời gian để tồn tại, tôi nghĩ điều đó thật đáng quý khi chúng ta có thể dành cho nhau những sự tử tế và lòng chân thành.

Tôi tin rằng chân thành chính là thứ gia vị giao tiếp khó tìm nhất trong cuộc sống này. Dẫu là ông Namiya hiền lành và tận tâm, hay là bộ ba tên trộm trẻ láu táu và thẳng như ruột ngựa thì những lời khuyên mà họ đưa ra đều rất đỗi chân thành. Và tôi thấy cảm động vì điều đó. Có thể người cần tư vấn ấy họ chỉ đơn giản là viết thư để giải tỏa những nỗi lòng nhưng họ vẫn nhận lại được những lời hồi đáp đầy chân thành. Còn gì tuyệt vời hơn thế bởi lẽ con người chúng ta ai ai cũng cần được bày tỏ và cần được lắng nghe.

“Tiệm Namiya à, cảm ơn tiệm đã lắng nghe điều phiền muộn của tôi. Chỉ cần trút được nỗi lòng qua thư thế này tôi cũng thấy nhẹ nhõm đi nhiều.”

2. Về sự lựa chọn của chính mình

Bạn có từng nghe về một câu nói như thế này chưa: “Khi đối mặt với hai sự lựa chọn, hãy tung đồng xu lên… không phải ta chọn sấp hay ngửa… mà là trong lúc nó rơi xuống, ta mới biết bản thân mình đang hi vọng điều gì”. Thực lòng, tôi nghĩ rằng mỗi khi chúng ta lưỡng lự hay do dự một điều gì đó, nhiều khả năng không phải là do chúng ta chưa có lựa chọn cho riêng mình, mà là chúng ta không dám đưa ra quyết định cuối cùng, chúng ta vẫn lo sợ trước những lựa chọn của mình. Những câu hỏi cần lời khuyên để đưa ra sự lựa chọn có lẽ chỉ là để góp phần củng cố và cổ vũ cho sự lựa chọn của bạn mà thôi. Dẫu sao quyền lựa chọn là ở chính chúng ta và tất nhiên chúng ta phải có trách nhiệm với những lựa chọn đó.

“Tuy rất cảm kích nhưng khi đọc thư, bố nhận ra, câu trả lời của bố có tác dụng là bởi ý chí của bản thân người đó chứ không phải vì thứ gì khác. Nếu bản thân họ không muốn sống tốt, sống hết mình thì dù có nhận được câu trả lời nào cũng thế thôi […] Biết được như vậy chẳng phải cũng tốt sao? Vì việc bố làm đã không sai.”

Tuy rằng con người ta đi tìm kiếm những lời khuyên và những lời tư vấn nhưng ai ai cũng thấu hiểu rằng trong thâm tâm người đó đều đã có đáp án cho riêng mình. Tôi rất mong sao mỗi chúng ta đều có thể mạnh mẽ quyết định và lựa chọn cuộc sống cho chính mình. Thà rằng dẫu có sai lầm nhưng rồi ta nhận ra và sửa đổi còn hơn là bỏ lỡ trong sự tiếc nuối. Tôi không sợ sai, nhưng tôi rất sợ cảm giác tiếc nuối một điều gì đó. Cảm giác ấy sẽ mãi cồn cào trong tôi và phải mất rất lâu tôi mới có thể vượt qua được. Vậy nên, tôi thực sự mong rằng mỗi chúng ta đều sẽ sống là chính mình, sống hết mình với cuộc đời. Mong rằng bạn sẽ mạnh mẽ tin tưởng vào bản thân và cháy hết mình với cuộc đời. Và đó cũng chính là những gì mà ông Namiya muốn nhắn gửi trong lá thư hồi đáp cuối cùng của mình:

“Nếu ví những người nhờ tôi tư vấn là kẻ lạc đường thì phần đông trong số họ ở tình trạng có bản đồ nhưng không chịu xem hoặc không biết vị trí hiện tại của mình.

Nhưng có lẽ bạn không thuộc loại nào trong hai loại này. Bản đồ của bạn vẫn còn là tờ giấy trắng. Bạn đang ở trong tình trạng dù rất muốn quyết định đích đến nhưng không biết đường đi nằm ở đâu.

Bản đồ là giấy trắng thì dĩ nhiên lúng túng rồi. Ai cũng sẽ thấy mất phương hướng.

Nhưng bạn hãy thử thay đổi cách nhìn. Vì còn là giấy trắng nên bạn có thể vẽ bất kỳ bản đồ nào. Tất cả là tùy bạn. Mọi thứ đều tự do, khả năng là vô tận. Điều này thật tuyệt. Tôi mong bạn hãy tin vào bản thân và cháy hết mình với cuộc đời.”

Lời kết

Cuốn sách Điều kỳ diệu của tiệm tạp hóa Namiya đã đem đến cho tôi những cảm nhận rất đặc biệt. Tuy rằng đây là một cuốn truyện mang một dáng vẻ đượm buồn nhưng hãy tin tôi, đó là một dáng vẻ đẹp đẽ. Một cuốn sách rất bình dị, nhẹ nhàng mà sâu lắng rất dễ đi vào lòng người đọc. Đọc một cuốn sách, không gì tuyệt vời hơn khi chúng ta nhận ra được những thông điệp quý báu cho riêng mình. Và cuốn sách này là một cuốn sách có ý nghĩa như thế. Đọc hết cuốn sách rồi mà mỗi khi ngẫm lại, tôi vẫn có cảm giác xao xuyến rộn ràng và cảm động như khi đọc nó. Mặc dù cuốn sách này đã rất thân thuộc với nhiều độc giả rồi, nhưng tôi vẫn hi vọng sẽ có nhiều người biết và đọc nó hơn nữa.

Một cuốn sách sẽ đem đến cho mỗi người những cảm nhận khác nhau, có lẽ khi đọc cuốn sách này, cảm nhận của tôi và các bạn sẽ không giống nhau. Nhưng tôi thật mong rằng cuốn sách này sẽ đem đến những giá trị ý nghĩa đối với bạn. Đời người không ngắn ngủi những cũng chẳng hề dài lâu, sẽ thật tuyệt vời biết bao nếu bạn không bỏ lỡ cuốn sách này trong chặng đường đời của chính mình.